Les samisk tekst lenger ned på siden. Geahča sámegiela teavstta vuolábealde.
I samband med utbygginga av Universitetet i Tromsø, som tok til i 1978 og heldt fram dei neste ti åra, blei det utlyst ein konkurranse om å lage eit verk til universitetsplassen i Breivika. Den opne plassen ligg mellom Statsarkivet, biblioteket og Fakultet for humaniora, samfunnsvitskap og lærarutdanning, og var eit ingenmannsland mellom bygg med ulike arkitektoniske uttrykk. Guttorm Guttormsgaard vann konkurransen med Labyrinten. Han utforma plassen som eit skålforma amfi. Ein 620 meter lang labyrint ligg som ein slange som vaktar ei varm kjelde i midten. Kjelda måler alltid 37 grader, som gjev frostrøyk om vinteren og assosiasjonar til sørlegare strøk om sommaren. I botnen av kjelda ligg ei metallplate kor stjernene på nordhimmelen er stansa ut i miniatyr.
Verket, som Guttormsgaard laga i samarbeid med landskapsarkitekt Bjarne Aasen, er sterkt forankra i nordnorsk kultur og natur og i ein fleire tusen år gamal samisk labyrintkultur. Teorien er at desse labyrintane, som eksisterte så tidleg som på 1300-talet, blei bygd som magisk vern mot truslar utanfrå. Labyrinten til Guttormsgaard blei utforma i naturstein, med berre nordnorske materiale og arbeidskraft. Den samiske kunstnaren Annelise Josefsen blei invitert til å hogge ut to store steinar som skulle vere «vaktarar» av labyrinten. Ein stein Guttormsgaard kom over og likte, blei frakta til Tromsø med Forsvarets landgangsfartøy. Ein stein er frå ytst på Rebbenesøya, ein er henta på Vanna, og innimellom finn ein polert grøn gatestein frå Masi og bassengkantstein frå Lødingen. Nokre steinar har eit naturleg preg, andre er vidareforedla med refleksar, spiralar, sjakkrutemønster og anna. Delar av golvet og bassenget har varmeelement som gjer at formene er synlege òg på vinterstid.
Guttormsgaard sitt prosjekt utmerkar seg som offentleg kunstprosjekt på fleire vis. På den tida da det blei laga, måtte offentleg kunst i stor grad underordne seg byggeprosessen og arkitekturen på staden. «Labyrinten» har ei langt meir aktiv tilnærming til staden; skulpturen er med på å definere og lage plassen den står på. Ein kan seie at kunsten er vorten sjølve staden: Utforma som eit amfi fungerer den som ein samlingsstad for studentar og andre, og den har vore identitetsskapande for Universitetet i Tromsø. Her lèt gjestar ved universitetet seg avbilde, og ein stilisert versjon av labyrinten er teken i bruk som universitetet sin logo. Den heilskaplege og konseptuelle tanken som ligg bak, gjer verket til eit føregangsverk; denne måten å ta i bruk offentlege rom på er blitt meir vanleg dei seinare åra. Labyrinten er også eit av få kunstverk laga i regi av KORO (den gongen Utsmykkingsfondet for offentlege bygg) som er tydeleg påverka av den såkalla land art-tradisjonen, ei retning innan biletkunsten som gjorde seg gjeldande frå 1960-talet. Her brukte kunstnarane naturen og det som finst i den, i prosjekt som gjerne hadde kort varigheit.
Guttorm Guttormsgaard (f. 1938) begynte som grafikar i 1960-åra og utvida etter kvart den grafiske verksemda til boktrykk, typografi, plakatar og bildereproduksjon. Etter fleire store utstillingar tidleg i karrieren jobba han meir i det stille frå slutten av 80-talet. Han gjorde fleire offentlege utsmykkingar, mellom anna av Byhallen i Oslo, samstundes som han opparbeidde seg ei særeigen samling av bøker, bilde og gjenstandar som er utstilt på Blaker gamle meieri.
Romssa universitehta viiddideami oktavuođas, mii álggahuvvui jagi 1978 ja bisttii čuovvovaš logi jagi, almmuhuvvui gilvu ráhkadit dáiddadahkosa universitehtašilljui Breivikai. Rabas šillju lea Stáhtaarkiivva, bibliotehka ja Humaniora, servodatdiehtagiid ja oahpaheaddjeoahpu fakultehta gaskkas, ja leai ii geange eanan huksehusaid gaskkas main ledje iešguđetlágan arkitektuvrralaš albmabuktimat. Guttorm Guttormsgaard vuittii gilvvu Labyrinta – Labyrinten dáiddadahkosiin. Son hábmii šilju gári hámat amfiijan. Guhttačuođiguoktelogi mehtera guhkkosaš labyrinta lea giessasan gierdun dego gearpmaš mii gáhtte liegga gáldu guovdu iežas giessaseami. Gáldus leat álelassii golbmalogičieža ceahki liekkas, mii dahká ahte rusta badjána dálvet ja dahká assosiašuvnnaid máddelis guovlluide geasset. Gáldu botnis lea metálladuolbbus, masa miniatyra sturrosaš davvi almmi násttit leat čuhppojuvvon.
Dáiddadagus, man Guttormsgaard ráhkadii ovttasbarggus eanadatarkiteavttain Bjarne Aasen, lea nannosit vuođđuduvvan davvinorgalaš kultuvrii ja lundui ja máŋgga duhát jagi boares sámi labyrintakultuvrii. Teoriija lea ahte dát labyrinttat, mat ledje juo dáin guovlluin nu árrat go 1300 logus, ráhkaduvvojedje noaidegoansttalaš várjalussan vierrásiid áitagiiid vuostá. Guttormsgaard’ labyrinta hábmejuvvui luonddugeđggiiguin, ja dušše davvinorgalaš ávdnasiiguin ja bargofámuin. Sámi dáiddár Annelise Josefsen bovdejuvvui dahkat govvačullosa guovtti stuorra geađggis, mat galge leat labyrintta «suodjaleaddjit». Okta geađgi man Guttormsgaard soaittáhagas gávnnai ja masa son liikui, fievrriduvvui Romsii Militearsuodjalusa láttafatnasiin. Okta geađgi lea vižžojuvvon Ruoppá olgolepmosis, okta lea fievrriduvvon Vártnás, ja duokkot dákko leat gellojuvvon ruoná gáhttageađggit Mázes ja vuojadanálddisravdageađggit Lodegiin. Muhtin geađggit leat lunddolaččat mihtilmasat, muhtin geađggit leat fas muohkaduvvon šleđggoniiguin, bonjiiguin, šáhkkaminstariiguin ja dan dakkáriiguin. Oassi guolbbis ja áldás liggejuvvo liggenelemeanttaiguin, mat dahket ahte labyrintta hámit leat oinnolaččat dálvet maid.
Guttormsgaard’ prošeakta sierrana máŋgga láhkai almmolaš dáiddaprošeaktan. Dan áigge go dat ráhkaduvvui, fertii almmolaš dáidda buorremealgadii vuollánit báikki huksenprosessii ja arkitektuvrii. «Labyrinta» lahkana rat roahkkadeappot báikái, skulptuvra lea mielde meroštallamin ja ráhkadeamen saji gos dat ceaggá. Olmmoš sáhttá dadjat ahte dáidda lea šaddan ieš sadjin: Nugo dat lea hábmejuvvon amfiijan, dat doaibmá čoahkkanansadjin studeanttaide ja earáide, ja dat leat leamaš identitehtadahkkin Romssa universitehtii. Dáppe dáhttot universitehta guossit iežaset govvejuvvot, ja álkidahttojuvvon ja čábbudahttojuvvon veršuvdna labyrinttas lea váldojuvvon geavahussii universitehta logon. Ollislaš ja doabalaš jurdda mii lea dáiddadahkosa duohkin ja vuođđun, dahká dan ovdanvázzindáiddadagusin. Dát vuohki váldit almmolaš lanjaid geavahussii lea dáid maŋit jagiin šaddan dábálaččabun. Labyrinta lea maiddái okta hárve dáiddadahkosiin, mat leat ráhkaduvvon KORO olis (mii dalle leai Čiŋahanfoanda almmolaš huksehusaid várás). Ja labyrintii lea čielgasit váikkuhan land art-árbevierru, mii lea govvadáiddastiila mii šattai dovddusin 1960 logu rájes. Dán árbevieru mielde geavahedje dáiddárat luonddu ja dan maid luonddus gávdne prošeavttain mat dávjá eai bistán guhká.
Guttorm Guttormsgaard (r. 1938) álggii grafihkarin 1960 logus, ja viiddidii grafalaš doaimmas girjedeaddileapmái, typografiijii, plakáhtaide ja govvareprodukšuvdnii. Maŋŋgilgo leai doallan máŋga stuorra čájáhusa árrat iežas karrieras, son barggai eambbo jaskatvuođas 1980 logu loahpageži rájes. Son dagai máŋga almmolaš čiŋahanbarggu, earret eará Byhallenis Oslos, seammás go čokkii girjjiid, govaid ja dávviriid mihtilmas čoakkáldahkan, mii lea čájáhusas Blaker boares meieriijas.
